کتاب سنتور به یاد دوست مجموعه قطعات جواد بطحایی

کتاب «به یاد دوست» جواد بطحایی: گنجینه‌ای از قطعات ضربی سنتور در دستگاه‌های اصفهان و نوا 🎼

کتاب «به یاد دوست»، نخستین جلد از مجموعه‌ی پنج جلدی آثار بی‌کلام استاد جواد بطحایی، دریچه‌ای به دنیای دلنشین قطعات ضربی او بر روی ساز پرمایه سنتور می‌گشاید. این اثر ارزشمند، شامل پیش‌درآمد، مقدمه، چهارمضراب، رنگ و فرم‌های آزاد است که هر کدام روح و جان نوازنده‌ی سنتور را به وجد می‌آورند. 🎶 ما در این مقاله به بررسی عمیق‌تر این مجموعه‌ی بی‌نظیر می‌پردازیم تا شما را با تمام جزئیات و زیبایی‌های آن آشنا کنیم.

دستگاه‌ها و آوازهای در هم تنیده در «به یاد دوست» 🎶

این مجموعه پنج جلدی، هر کدام به دو دستگاه یا آواز اختصاص یافته‌اند که با دقت و ظرافت برای قرابت فضایی و کوکی کنار هم قرار گرفته‌اند. در «به یاد دوست»، تمرکز اصلی بر روی دستگاه اصفهان و آواز نوا است. 🌟 این انتخاب هوشمندانه، به دلیل اجرای هر دو از یک موضع (نت سُل) و نزدیکی فضایی و کوکی آن‌ها، تجربه‌ی دلنشینی را برای نوازنده فراهم می‌کند.

اصفهان سُل و نوای سُل: همنشینی دلنشین 💫

اغلب قطعات این کتاب در دستگاه اصفهان سُل و آواز نوای سُل خلق شده‌اند. این دو دستگاه، به دلیل هم‌وجه بودن در نت سُل، در کنار هم فضایی موسیقایی منسجم و زیبا را ایجاد می‌کنند. اجرای این قطعات، به خصوص برای کسانی که به تازگی با دنیای کوک‌های مختلف سنتور آشنا می‌شوند، مسیری هموار را فراهم می‌آورد.

ظرافت‌های کوک در اصفهان سُل 🧐

شش قطعه از این مجموعه در کوک اصفهان سُل (چپ کوک) تصنیف شده‌اند. این کوک، با وجود خوش‌طنین و خوش‌دست بودن، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. معمولاً در سنتور اصفهان، چپ کوک از یک پرده بم‌تر (نت فا) اجرا می‌شود، اما این کتاب با ارائه‌ی قطعات در اصفهان سُل، به معرفی و ترویج این کوک کمتر شنیده شده کمک شایانی می‌کند.

راهنمای عملی کوک برای اصفهان سُل و نوای سُل 💡

برای اجرای قطعات اصفهان سُل در این کتاب، کافی است کوک خرک‌های دوم و چهارم سنتور و برای اجرای نوای سُل، کوک خرک چهارم را نسبت به کوک شور سُل تغییر دهید. با تنظیم فادیزو لابکار و کوک کردن خرک اول سیم زرد به عنوان واخوان بم برابر نت رِ، آماده‌ی نوازندگی خواهید شد. این راهنمای عملی، فرآیند کوک را برای شما آسان‌تر می‌کند.

«صبح» و «به یاد دوست»: قطعات خاص در راست کوک (دو) ☀️

تنها قطعه‌ی تصنیف شده در اصفهان راست کوک (دو)، «صبح» نام دارد. همچنین، قطعه‌ی «به یاد دوست» نیز به صورت بازنویسی شده در راست کوک (اصفهان دو) تنظیم گردیده است. این دو قطعه، تنوعی در کوک ارائه می‌دهند و تجربه‌ای متفاوت را برای نوازنده به ارمغان می‌آورند.

بداهه‌پردازی و ساختارمندی در خلق قطعات 🧠

دو قطعه‌ی «به یاد دوست» و «هوای تازه» به صورت بداهه خلق شده‌اند، در حالی که ساخت و پرداخت دیگر قطعات این کتاب روندی چندساله داشته است. این تنوع در روند خلق، زیبایی و اصالت خاصی به قطعات بخشیده است. ساختارمندی جملات و غنای ملودیک، از ویژگی‌های برجسته‌ی قطعات این مجموعه است که نشان از تبحر و ذوق هنری استاد بطحایی دارد. ✨

—

سؤالات متداول درباره کتاب «به یاد دوست» جواد بطحایی 🤔

۱. این کتاب اولین جلد از کدام مجموعه آثار جواد بطحایی است؟
این کتاب نخستین مجلد از مجموعه‌ی پنج جلدی آثار بی‌کلام جواد بطحایی است.

۲. چه نوع قطعاتی در کتاب «به یاد دوست» گنجانده شده است؟
کتاب شامل قطعات ضربی در قالب پیش‌درآمد، مقدمه، چهارمضراب، رنگ و فرم‌های آزاد است.

۳. دستگاه‌ها و آوازهای اصلی پوشش داده شده در این کتاب کدامند؟
دستگاه اصفهان و آواز نوا، دستگاه‌ها و آوازهای اصلی این جلد هستند.

۴. دلیل انتخاب اصفهان و نوا برای جلد اول این مجموعه چه بوده است؟
تناسب در فضای موسیقایی و قرابت در کوک، از دلایل اصلی این انتخاب بوده‌اند.

۵. اغلب قطعات این کتاب در چه دستگاه و کوکی ساخته شده‌اند؟
اکثر قطعات در اصفهان سُل و نوای سُل ساخته شده‌اند.

۶. چند قطعه از این مجموعه در کوک اصفهان سُل (چپ کوک) تصنیف شده است؟
شش قطعه از قطعات این مجموعه در کوک اصفهان سُل (چپ کوک) تصنیف شده‌اند.

۷. کوک اصفهان سُل (چپ کوک) چه ویژگی‌هایی دارد؟
این کوک، به رغم خوش‌طنین و خوش‌دست بودن، غالباً مغفول مانده است.

۸. چگونه می‌توان قطعات اصفهان سُل را در کتاب «به یاد دوست» اجرا کرد؟
برای اجرای این قطعات، کافی است کوک خرک‌های دوم و چهارم سنتور را نسبت به کوک شور سُل تغییر دهید.

۹. راهنمایی دقیق‌تر برای کوک اصفهان سُل چیست؟
کوک خرک‌های دوم و چهارم را فادیزو لابکار درآورده و خرک اول سیم زرد را به عنوان واخوان بم برابر نت رِ کوک کنید.

۱۰. کدام قطعه در اصفهان راست کوک (دو) در این کتاب وجود دارد؟
«صبح» تنها قطعه‌ی تصنیف شده در اصفهان راست کوک (دو) است.

۱۱. قطعه «به یاد دوست» در چه کوک دیگری نیز بازنویسی شده است؟
این قطعه با انتقال به راست کوک (اصفهان دو) نیز تنظیم و بازنویسی شده است.

۱۲. کدام قطعات این کتاب به صورت بداهه خلق شده‌اند؟
«به یاد دوست» و «هوای تازه» بالبداهه خلق شده‌اند.

۱۳. چه ویژگی‌هایی در قطعات دیگر این کتاب مشاهده می‌شود؟
ساختارمندی جملات و غنای ملودیک از ویژگی‌های بارز دیگر قطعات است.

۱۴. مجموعه آثار جواد بطحایی در چند جلد منتشر شده است؟
این مجموعه در پنج جلد منتشر شده است.

۱۵. این کتاب برای چه سطح از نوازندگان سنتور مناسب است؟
با توجه به تنوع قطعات و توضیحات کوک، این کتاب برای نوازندگان متوسط تا پیشرفته بسیار مفید خواهد بود.