کتاب دوره سوم ویولن صبا جلد سوم

کتاب دوره سوم ویولن صبا: گنجینه قطعات ضربی برای نوازندگان حرفه‌ای 🎶

کتاب دوره سوم ردیف استاد ابوالحسن صبا، دروازه‌ای به سوی دنیای قطعات ضربی و تکنیک‌های پیشرفته ویولن است. این جلد سوم از مجموعه سه جلدی که با دقت و هنر رحمت اله ربیعی تدوین شده، برای نوازندگانی طراحی شده که تشنه‌ی آموختن و اجرای آثار پرشور و هیجان‌انگیز هستند. جلد سوم، گنجینه‌ای از دانش و تجربه را در خود جای داده تا مسیر نوازندگی شما را هموارتر و لذت‌بخش‌تر سازد. ✨

شناخت عمیق‌تر قطعات اضافه شده به جلد سوم 🧐

پس از انتشار اولیه کتاب در سال ۱۳۲۵ شمسی، که تا پیش از آن شامل قطعاتی تا چهارمضراب ابوعطا بود، استاد محمد بهارلو با افزودن آثاری ارزشمند، غنای این مجموعه را دوچندان کرد. این قطعات جدید، دریچه‌ای تازه به روی تکنیک‌ها و احساسات مختلف در نوازندگی ویولن می‌گشایند.

چهارمضراب سه گاه: این قطعه که از کتاب اول ویولن علینقی وزیری برگرفته شده، با ظرافت و پیچیدگی‌های خود، مهارت شما را به چالش می‌کشد.
قطعه بهارمست شماره ۲: اثری دلنشین که استاد صبا در سال ۱۳۲۴ برای یکی از دوستان علاقه‌مند خود خلق کرده است. اجرای این قطعه، حسی از نوستالژی و زیبایی را به شما منتقل می‌کند. 🌸
دو قطعه‌ی ضربی کوتاه در، درآمد و مخالف سه‌گاه: این قطعات کوتاه اما پرمحتوا، تمرینی عالی برای تسلط بر مایه‌های مختلف سه‌گاه هستند.
قطعه‌ی «پادرمنی»: این قطعه که شرح مفصل آن در بخش ششم این راهنما آمده، تکنیک‌های خاصی را می‌طلبد که درک عمیق آن، نوازندگی شما را متحول خواهد کرد.

نکات کلیدی و جزئیات فنی برای نوازندگان حرفه‌ای 🎻

درک دقیق جزئیات فنی هر قطعه، کلید تسلط و اجرای بی‌نقص آن است. کتاب دوره سوم ویولن صبا، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می‌دهد که در کمتر مجموعه‌ای یافت می‌شود.

قطعه کاروان و ریشه آن: پایه اصلی قطعه کاروان، ابتدا بدون تکنیک Pizzicato (Pizz) بوده است. رکن الدین مختاری این قطعه را از موسیقی شیپورچی‌ها الهام گرفته و رحمت اله ربیعی آن را در کتاب دوره سوم به شکل کنونی درآورده است. این تطور، نشان‌دهنده پویایی موسیقی و قابلیت اقتباس آن است.
آهنگ‌های محلی در دل قطعات: قطعاتی چون «کوهستانی» (که با نام «گوسفند دخان» نیز شناخته می‌شود، به معنای صدای گوسفندان) و «زرد ملیجه» (یا گنجشک زرد)، اقتباسی زیبا از آهنگ‌های بومی گیلان، دیلمان و اسپیلی هستند. ربیعی این قطعات را با تصحیحات جزئی و ظرافت خاصی به چاپ رسانده است. 🌲
اجرای Pizzicato با دست چپ: در قطعه کاروان، علامت (+) روی برخی نت‌ها به معنای اجرای Pizzicato است، با این تفاوت که باید با دست چپ انجام شود. برای تسهیل در اجرا، انگشت‌گذاری مناسب نیز برای این بخش در نظر گرفته شده است.
قابلیت اجرایی قطعه بهارمست: این قطعه، علاوه بر مایه سه‌گاه، با تغییرات جزئی در آوازهای دشتی و شور نیز قابلیت اجرا دارد، که این انعطاف‌پذیری، گستره کاربرد آن را افزایش می‌دهد.
قاعده کلی آکوردها: در بیشتر قطعات، آکوردها به صورت دست باز و با سیم بم‌تر اجرا می‌شوند، مگر در موارد خاص. به دلیل این قاعده کلی، از تکرار نوشتن آکوردهای دست باز اجتناب شده تا کتاب از حجم اضافه در امان بماند.
آزادی در انتخاب کوک: کوک‌های ابتدایی قطعات، محدودکننده نیستند. نوازندگان توانا می‌توانند این قطعات را در کوک‌های دلخواه خود نیز اجرا کنند، که این امر، خلاقیت و مهارت فردی را ارج می‌نهد.

نکات تکمیلی برای درک بهتر تکنیک‌ها و قطعات 💡

برای دستیابی به بهترین نتیجه از این کتاب، توجه به جزئیات بیشتر می‌تواند به شما کمک کند.

تکنیک‌های مختصrf: برخی از قطعات، نیازمند تسلط بر تکنیک‌هایی هستند که ممکن است در کتب مقدماتی کمتر به آن‌ها پرداخته شده باشد. تمرین مداوم و توجه به علائم نگارشی، شما را در اجرای صحیح این بخش‌ها یاری خواهد کرد.
ارتباط با موسیقی فولکلور: همانطور که اشاره شد، برخی قطعات ریشه در موسیقی فولکلور دارند. گوش دادن به نمونه‌های اصیل این موسیقی‌ها، به شما در درک بهتر حس و حال و اجرای صحیح‌تر آن‌ها کمک شایانی خواهد کرد.
اهمیت تمرین روزانه: برای تسلط بر قطعات پیچیده این کتاب، تمرین مداوم و منظم، امری ضروری است. زمان‌بندی مناسب برای تمرین هر بخش، به شما کمک می‌کند تا پیشرفت قابل توجهی در نوازندگی خود داشته باشید.

—

سوالات متداول کاربران:

۱. چه تفاوتی بین جلد سوم و جلدهای اول و دوم کتاب ردیف صبا وجود دارد؟
جلد سوم به طور خاص بر قطعات ضربی تمرکز دارد و برای نوازندگانی که به دنبال ارتقاء تکنیک‌های اجرایی خود در این زمینه هستند، طراحی شده است.

۲. آیا این کتاب برای نوازندگان مبتدی ویولن مناسب است؟
خیر، این کتاب برای نوازندگان سطح متوسط تا پیشرفته ویولن که با مفاهیم پایه آشنایی دارند و به دنبال چالش‌های جدید هستند، مناسب‌تر است.

۳. کدام قطعه در جلد سوم کتاب ردیف صبا از لحاظ تکنیکی چالش‌برانگیزتر است؟
این بستگی به نقطه قوت و ضعف نوازنده دارد، اما قطعاتی مانند “پادرمنی” و قطعاتی که نیازمند تکنیک‌های ضربی پیچیده هستند، معمولاً چالش‌برانگیز تلقی می‌شوند.

۴. مفهوم “Pizzicato” که با علامت (+) در قطعه کاروان مشخص شده، چیست و چگونه اجرا می‌شود؟
Pizzicato به معنی زخمه زدن به سیم‌ها با انگشتان دست است، نه با آرشه. در قطعه کاروان، اجرای آن با دست چپ، نیازمند هماهنگی و دقت بالایی است.

۵. چگونه می‌توان قطعه بهارمست را در مایه‌های دشتی و شور اجرا کرد؟
با تغییر جزئی در گام و برخی فواصل نت‌ها، می‌توان این قطعه را در مایه‌های دیگر نیز اجرا کرد که نیازمند درک عمیق‌تر از تئوری موسیقی و شناخت دستگاه‌ها است.

۶. آیا آکوردها در این کتاب به طور کامل نگاشته شده‌اند؟
خیر، به دلیل قاعده کلی آکوردهای دست باز، از نوشتن مکرر آن‌ها خودداری شده است. نوازندگان حرفه‌ای قادر به تشخیص و اجرای این آکوردها هستند.

۷. چه تاثیری از موسیقی محلی در قطعاتی مانند کوهستانی و زرد ملیجه مشاهده می‌شود؟
این قطعات، ملودی‌ها و ریتم‌های برگرفته از موسیقی سنتی و فولکلور گیلان و دیلمان را در خود دارند که به آن‌ها رنگ و بوی محلی خاصی می‌بخشد.

۸. منظور از «کوک‌های قبل از کلید اختصاصی نیست» چیست؟
این بدان معناست که کوک اولیه ساز، لزوماً محدودکننده اجرای قطعات نیست و نوازنده می‌تواند با مهارت خود، قطعات را در کوک‌های متفاوت نیز بنوازد.

۹. چه فایده‌ای در یادگیری و اجرای قطعات ضربی برای نوازنده ویولن وجود دارد؟
قطعات ضربی به تقویت ریتم، سرعت، دقت انگشت‌گذاری و انعطاف‌پذیری دست راست و چپ کمک شایانی می‌کنند.

۱۰. آیا امکان دارد قطعات این کتاب با سازهای دیگر مانند ویولنسل یا گیتار نیز اجرا شوند؟
اگرچه قطعات برای ویولن نوشته شده‌اند، اما با تغییر در نت‌نویسی و گام، می‌توان آن‌ها را برای سازهای دیگر نیز اقتباس کرد، اما ماهیت اصلی اثر دستخوش تغییر خواهد شد.

۱۱. اهمیت ویرایش رحمت اله ربیعی در این مجموعه چیست؟
ویرایش ربیعی، با دقت در جزئیات فنی، افزودن قطعات ارزشمند و تصحیح دقیق نت‌ها، این مجموعه را به یکی از مراجع مهم برای نوازندگان ویولن تبدیل کرده است.

۱۲. آیا استفاده از علائم نگارشی در این کتاب استاندارد است؟
بله، علائم نگارشی و فواصل نت‌ها بر اساس استانداردهای رایج نت‌نویسی موسیقی تدوین شده‌اند تا خوانایی و درک مطلب برای نوازنده آسان باشد.

۱۳. چقدر زمان برای تسلط بر هر قطعه از جلد سوم لازم است؟
این زمان به طور قابل توجهی به سطح مهارت، سابقه تمرین و میزان اختصاص وقت نوازنده بستگی دارد و می‌تواند از چند روز تا چند هفته متغیر باشد.

۱۴. چگونه می‌توانیم از کیفیت ضبط قطعاتی که استاد صبا یا محمد بهارلو اجرا کرده‌اند، اطلاعات کسب کنیم؟
جستجو در منابع معتبر موسیقی کلاسیک ایرانی و آرشیوهای صوتی، می‌تواند اطلاعاتی درباره ضبط‌های قدیمی و اجراهای این هنرمندان در اختیار شما قرار دهد.

۱۵. چه ابزاری برای درک بهتر قطعات ضربی در این کتاب توصیه می‌شود؟
استفاده از مترونوم برای تمرین ریتم و سرعت، و همچنین گوش دادن به اجراهای مختلف (در صورت وجود) برای درک حس و حال قطعه، بسیار مفید خواهد بود.